تقوی

دو حدیث شریف و ناب از کتاب شریف وسائل‏الشیعه ج 15 ص 241-240 باب وجوب تقوی الله نقل می­شود که خیلی کلیدی و گره­گشا هستند:

1. شماره کلی حدیث 20383: مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ فُضَیْلِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِی عُبَیْدَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع یَقُولُ لَا یَقِلُّ عَمَلٌ مَعَ تَقْوَى وَ کَیْفَ یَقِلُّ مَا یُتَقَبَّلُ {وَ رَوَاهُ الطُّوسِیُّ فِی مَجَالِسِهِ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْمُفِیدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَرَ الْجِعَابِیِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عُقْدَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ هَارُونَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْحِجَازِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عِیسَى بْنِ أَبِی الْوَرْدِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِیزِ عَنْ أَبِی عَبْداللَّهِ ع مِثْلَه}

ابی عبیده از حضرت امام محمد باقر علیه السلام نقل می­کند که حضرت امیرالمؤمنین علی ابن ابیطالب علیه السلام همواره می­فرمود: عمل با تقوی اندک نیست و چگونه حقیر بشمار آید عملی که پذیرفته شود.

2. شماره کلی حدیث 20384: وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى عَنْ مُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَذَکَرْنَا الْأَعْمَالَ فَقُلْتُ أَنَا مَا أَضْعَفَ عَمَلِی فَقَالَ مَهْ اسْتَغْفِرِ اللَّهَ ثُمَّ قَالَ لِی إِنَّ قَلِیلَ الْعَمَلِ مَعَ التَّقْوَى خَیْرٌ مِنْ کَثِیرٍ بِلَا تَقْوَى قُلْتُ کَیْفَ یَکُونُ کَثِیرٌ بِلَا تَقْوَى قَالَ ع نَعَمْ مِثْلُ الرَّجُلِ یُطْعِمُ طَعَامَهُ وَ یَرْفُقُ جِیرَانَهُ وَ یُوَطِّئُ رَحْلَهُ فَإِذَا ارْتَفَعَ لَهُ الْبَابُ مِنَ الْحَرَامِ دَخَلَ فِیهِ فَهَذَا الْعَمَلُ بِلَا تَقْوَى وَ یَکُونُ الْآخَرُ لَیْسَ عِنْدَهُ فَإِذَا ارْتَفَعَ لَهُ الْبَابُ مِنَ الْحَرَامِ لَمْ یَدْخُلْ فِیهِ

مفضل ابن عمر از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام نقل می­کند که در حضور ایشان سخن از اعمال به میان آمد. گفتم: چقدر عمل من اندک است! حضرت فرمودند: دست بردار، استغفار کن. سپس به من فرمود: در حقیقت عمل اندک با تقوی بهتر از کار نیکوی زیادی است که ملازم با تقوی نباشد.

گفتم: چگونه امکان دارد که عمل (خیر) زیاد ولی بدون تقوی باشد؟

ایشان فرمودند: مثلاً کسی اطعام می­کند، با همسایگانش رفاقت و خوشرفتاری می­کند، از مهمان پذیرایی می­کند ولی وقتی دری از حرام برویش گشاده شد، وارد آن می­گردد. ودیگری چنین کارهایی ندارد ولی وقتی دری از حرام برویش گشوده شد، وارد آن نمی­شود.

پی­نوشتها:

1. شاید اشاره مولی به آیه شریفه­ای است که: انما یتقبل الله من المتقین. بنابراین عملی که مورد پسند و پذیرش و قبول حضرت ربوبی قرار می­گیرد طبق فرمایش مولی یقیناً کم چیزی نیست.

اما تقوی مورد اشاره حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام چیست؟ حدیث بعدی (20384) به فهم این مهم کمک می­کند.

2. خداوند سایه عالی آن پیر عارفی را که همیشه در توصیه­هایش تأکید به اجتناب از حرام در عمل و اعتقاد می­کند را مستدام فرماید که انصافاً چنین روایاتی صحه بر این کلام موجز آن بزرگوار می­نهد.

3. حدیث 20384 که دیگر توضیحی بر حدیث دوم است. اولاً مفهوم تقوی را روشن می­کند که همان اجتناب از ورود به حرام است. خودنگهداری از عمل حرام.

ثانیاً ملاک اساسی به دست ما می­دهد. در این زمانه آمار زده که برای معنویت و ... هم بیلان رشد و فراوانی نسبی و درصد شیوع و درصد بروز و ... حساب می­کنند، بد نیست از منظر ائمه معصومین علیه السلام نیز به اعمال نگاه کنیم ببینم اصلاً حجم و تعداد عمل را چقدر تأیید می­کنند. و کِی می­توان امیدوار بود که عمل خیری، سازنده و مصلح باطن انسان باشد.

این دو حدیث هدیه عید فطری حقیر به برادران و خواهران ایمانی

اعمال شریف شما بزگواران متقی در ماه ضیافت الله قبول حق

آمین